Çölyak Hastalığı hayat boyu süren ve yeme alışkanlıklarında kökten değişiklikler gerektiren önemli bir hastalık. En azimli hastalar bile zaman zaman diyete uyakta zorluklar yaşıyorlar. Böyle olunca hastalık tanısının da en başında sağlam bir şekilde konulması gerekiyor.

Çölyak tanısı duodenumdan (oniki parmak barsağı) alınan biyopsilerle kesinleştiriliyor. Uluslararası kılavuzlarda en az 4-6 adet biyopsi alınması öneriliyordu. Ancak bu bölgeden biyopsi almak teknik olarak zor ve çoğunlukla bu kurala tam olarak uyulmuyor. Kılavuz önerisinin doğruluk ve geçerliliğini araştırmak üzere Amerika Birleşik Devletlerinde Yapılan ve 2017 yılında Endoscopy International Open dergisinde yayınlanan “Factors associated with number of duodenal samples obtained in suspected celiac disease” başlıklı araştırma yazısında bu konu araştırılmış. Araştırmaya çeşitli hastanelerde Çölyak Hastalığı şüphesiyle endoskopi yapılan 5997 hasta dahil edilmiş. Tek biyopsi alınanlarda hastaların %0.3’ünde çölyak saptanırken, 6 adet biyopsi alanlarda bu oran çok anlamlı bir artışla %12.8’e kadar yükselmiş. Çölyak hastalığında endoskopi sırasında da fark edilebilir değişiklikler oluyor. Endoskopist bunları gördüğünde daha fazla sayıda biyopsi alma eğiliminde oluyor. Bu ve başka faktörler biyopsi sayısını etkiliyor olsa da yine de fazla sayıda biyopsi almanın tanısal doğruluğu artırdığı bir kez daha doğrulanmış oluyor. Çölyak şüphesiyle endoskopi yapılanlarda duodenum bulbus kısmından 2, duodenum ikini kısmından da 4 olmak üzere toplam 6 adet biyopsi alınması öneriliyor.

Tabi çölyak tanısı almış olan hastaların ilk tanı anındaki tetkik sonuçlarını devamlı saklamaları gerektiğini bir daha hatırlatma gerekiyor. Yıllar sonra tanı hakkında şüphe oluşması durumunda bunlar çok önemli olabiliyor.

Kaynak: Factors associated with number of duodenal samples obtained in suspected celiac disease. Shamban L1, Sorser S2, Naydin S3, Lebwohl B4, Shukr M5, Wiemann C5, Yevsyukov D6, Piper MH7, Warren B7, Green PHR4.   Endosc Int Open. 2017 Dec;5(12):E1220-E1228. doi: 10.1055/s-0043-120522. Epub 2017 Dec 6.