Bitkilerle tedavilerin çok popüler olduğu zamanlardayız. Fitoterapi olarak adlandırılan bu yöntemler artık çok büyük ve çok karlı bir sektör haline geldi. Bitkilerde de normal ilaçlarda olduğu gibi aktif kimyasal maddeler ve bunların vücudumuz üzerinde önemli etkileri mevcut. Bunlardan geleneksel Çin tedavilerinde kullanılan Indigo Naturalis (Qing-Dai) bitkisi Japonya’da yapılan ve 2017 yılında Gastroenterology dergisinde yayınlanan çok merkezli bir araştırmada Ülseratif Kolit tedavisinde denenmiş. Bu bitkide bulunan aktif maddenin Aryl Hydrocarbon Receptor (AhR)’e bağlanarak IL-22 üretimini artırdığı biliniyor. IL-22 bağışıklık sistemine ait T hücrelerinde (T-Helper) üretilen ve doku iyileşmesine yardımcı olan bir madde. Hem eksikliği hem de fazlalığı zararlı olabilecek önemli bir madde. Sentetik IL-22 üretimi bazı teknik zorluklardan dolayı henüz gerçekleştirilememiş. Dolayısıyla IL-22 üretimini artırmak için Indigo Naturalis kullanılabileceği düşünülebilir. Bu bitkiden elde edilen aktif maddenin kullanıldığı “Efficacy of Indigo Naturalis in a Multicenter Randomized Controlled Trial of Patients With Ulcerative Colitis” başlıklı çalışmaya orta ve ağır şiddette ülseratif koliti olan 86 hasta katılmış. Çalışmada hastalar rastgele dört gruba ayrılmış. Gruplardan birine plasebo (ilaç görünümünde etkisiz madde), diğer üçüne de sırasıyla 0,5 g, 1 g yada 2 g etken madde içeren bitkisel ilaç verilmiş. Grafikte görüldüğü gibi plasebo grubuna kıyasla aktif ilaç verilenlerde oldukça yüksek düzeylerde olumlu klinik cevap elde edilmiş.

Bu olumlu etkilerine rağmen çalışma ciddi yan etkiler nedeniyle erken sonlandırılmış. Bir hastada hayati risk oluşturan pulmoner arteriyel hipertansiyon gelişmiş. Hastaların bir kısmında da karaciğer enzim seviyelerinde yükselme saptanmış.

Sonuç olarak ümit vadeden bir tedavi olmasına rağmen ciddi yan etki riski nedeniyle hastaların kendi başlarına kullanmasında ciddi sakıncalar var. Hayati risk oluşturabileceğinden, kesinlikle tavsiye edilmez. Bitkilerde yararlı etken maddelerin yanı sıra etkileri tam olarak bilinmeyen riskli etken maddeler de bulunabilir. Faydalı etken maddenin istenmeyen farklı tesirleri de olabilir. Bunların iyice araştırılması, yararlı etken maddenin saflaştırılması ve ilaç molekülü üzerinde istenmeyen etkileri giderecek değişiklikleri yapılması gerekir. Bu da oldukça zaman alan maliyetli bir iştir. Buradan hareketle önümüzdeki yıllarda AhR reseptörüne bağlanarak aynı etkiyi gösteren daha güvenli ilaçlar üretileceği de kuvvetle muhtemeldir.

Kaynak : Efficacy of Indigo Naturalis in a Multicenter Randomized Controlled Trial of Patients With Ulcerative Colitis. Naganuma M1, Sugimoto S1, Mitsuyama K2, Kobayashi T3, Yoshimura N4, Ohi H5, Tanaka S6, Andoh A7, Ohmiya N8, Saigusa K9, Yamamoto T10, Morohoshi Y11, Ichikawa H12, Matsuoka K13, Hisamatsu T14, Watanabe K15, Mizuno S1, Suda W16, Hattori M17, Fukuda S18, Hirayama A18, Abe T19, Watanabe M13, Hibi T3, Suzuki Y20, Kanai T21; INDIGO Study Group. Gastroenterology. 2018 Mar;154(4):935-947. doi: 10.1053/j.gastro.2017.11.024. Epub 2017 Nov 22.